Via de zoekterm
‘Halfweg' in krantendatabase Delpher, kwam ik uit bij ‘Groenhoven’, en vond ik in de beeldbank van het Haags gemeentearchief een foto uit 1894 met drie jongedames in de dichtbegroeide tuin van villa Groenhoven in Loosduinen.
Wie waren deze zussen Adrie, Anet en Miep Valk, uit wat voor gezin kwamen zij, en hoe is het hen vergaan in het leven?
Hun ouders, Michiel Valk en Dirkje van Peggelen, trouwden in Rotterdam in
januari 1869, Dirkje was 19 en Michiel 26 jaar.
Onderwijzer
Alle dochters werden
in Nederlands-Indië geboren, op drie verschillende plekken. Het
antwoord op de vraag waarom het gezin zo vaak van woonplaats veranderde, vind ik in De regeeringsalmanak voor Nederlandsch-Indië.
Michiel, (‘Lzn’,
het duurde even voor ik erachter was dat dat waarschijnlijk ‘zoon van Lucas’
betekent), was onderwijzer en wisselde steeds van school. Bij elke school
maakte hij een carrièrestapje. Hij begon in juni 1869 als eerste
hulponderwijzer 2e klasse aan de openbare eerste lagere school in Soerabaja op
Java. Oudste dochter Antoinetta (‘Anet’), werd in december 1869 in Soerabaja geboren.
De tweede
dochter, Maria Valk (‘Miep’), werd in oktober 1872 geboren in Wonosobo, waar
Michiel sinds juli hoofdonderwijzer 2e klasse was aan de openbare lagere school.
Jongste dochter Adriana Louise Valk (‘Adrie’), werd geboren in maart 1877 in Pasoeroean. Sinds april 1875 was Michiel hier hoofdonderwijzer 1ste klasse aan de openbare lagere school.
In 1891 overleed Dirkje. Ik vind hiervoor maar één
bewijs, een piepklein berichtje in het Bataviaasch Nieuwblad van 31 december 1891.
Op een lijstje ‘Overledenen’, staan de namen ‘De Valk v. Peggelen – Genève, en
daaronder: ‘D. Valk, kindje - idem’. Stel dat ‘De Valk’ een schrijffout was, en
het ‘Valk’ moest zijn, (het kindje heette tenslotte ook zo), dan zouden dit heel
goed Dirkje en haar baby kunnen zijn, want zo algemeen is de combinatie ‘Valk’
en ‘Van Peggelen’ niet.
Genève: dat zou ook kunnen verklaren waarom het gezin een Zwitserse dienstmeid had. In een Franstalige advertentie in ‘Het Nieuws van den Dag’ uit oktober 1894, het jaar van de foto, is een Zwitserse vrouw op zoek naar een betrekking als dienstmeisje en/of kinderoppas. Naam van haar huidige werkgever: ‘Valk, villa “Groenhoven” Loosduinen’.
We
weten nu dat de drie jongedames deels opgroeiden op Java en misschien ook in Zwitserland, dat hun vader voor de
klas stond en dat hun moeder ten tijde van de foto al overleden was. Wat
gebeurde er na die foto in 1894?
Villa
Groenhoven kwam in februari 1901 weer te huur. Dat jaar hertrouwde Michiel Valk,
hij was 59 en zijn tweede vrouw, Elisabeth Martha Heijnsdijk, een weduwe, 33
jaar. Beiden bleken nogal beroemd in vegetarische kringen. Michiel was in die tijd geen onderwijzer meer maar hotelhouder. Hij baatte vegetarisch hotel en restaurant “Pomona” aan de Molenstraat 53 in Den Haag uit, dat in 1899 de deuren opende (aanvankelijk op een ander adres).
Zijn
tweede vrouw werkte daar ook, zij schreef een vegetarisch kookboek. Bij het zilveren jubileum van hethotel schreef
het echtpaar gezamenlijk een terugblik, 25 jaren in dienst van het vegetarisme : Pomona
1899 -1924 Vegetarisch Hotel Restaurant Molenstr. 53.
Michiel
overleed in 1929 aan de Molenstraat, 86 jaar oud. Met zijn tweede vrouw kreeg
hij geen kinderen meer. Onder de rouwadvertentie staan alleen de drie dochters
uit zijn eerste huwelijk.
Halfweg
- Antoinetta (‘Anet’) bleef ongehuwd. Zij overleed in 1959 in Den Haag, 89 jaar oud.
- Maria (‘Miep’) trouwde in 1895 met Meindert Zandveld, bij hun huwelijk aspirant controleur B.B. in Nederlands Indië, en kreeg drie kinderen. In 1956 overleed zij in Renkum, 83 jaar oud. Vreemd genoeg staat in haar overlijdensakte dat de namen van haar ouders ‘onbekend’ zijn. Mogelijk was zij gescheiden; Meindert Zandveld overleed een jaar later in Velp, en in zijn overlijdensakte staat dat hij ‘gehuwd is geweest’ met Maria Valk, ‘terwijl verdere gegevens ontbreken’. Haar naam komt niet voor in de rouwadvertentie.
- Adriana (‘Adrie’) trouwde in 1905 met civiel ingenieur Henri François de Jonge, en kreeg één dochter: Françoise. In juni 1929 scheidde zij van Henri, zij was ‘eischeres’ in de scheidingszaak. (Waarom zij wilde scheiden wordt meteen duidelijk: de 53-jarige Henri hertrouwde een maand later met de 21-jarige Maria Frederika Wilhelmina van Driest.) Adrie overleed in 1967 in Den Haag, op 90-jarige leeftijd.
Bronnen:
Reacties