'Wat nu', zei Pietje Cru, en hij doopte zijn vinger in de jus'. Het schijnt een gevleugelde uitdrukking te zijn geweest van mijn opa van moeders kant.
Maar waar komt die uitdrukking eigenlijk vandaan? Het Genootschap Onze Taal wijdde in 2011 een artikel aan de herkomst.
Pietje Cru is een verbastering van de achternaam van Jean-Charles Pichegru, een Franse legerbevelhebber. Hij viel in 1794 de Republiek der Verenigde Nederlanden binnen.
De Fransen stuitten op de sterke verdedigingslinie van de Nederlandse troepen rond het Hollands Diep. Op dat moment schijnt Pichegru gezegd te hebben: 'Wat nu?' In december loste het probleem zich vanzelf op, want de rivieren bevroren, en Pichegru en zijn leger konden verder oprukken. De Fransen hielden ons land bijna twintig jaar bezet.
Het Genootschap Onze Taal denkt dat de Pietje Cru-uitdrukking mogelijk pas na de Franse tijd ontstond, en dat de protestanten haar gebruikten om de katholieke Fransen belachelijk te maken. Het Genootschap ontdekte namelijk dat 'Wat nu', zei Pietje Cru' onder protestanten veel bekender was dan onder katholieken.
Kippenjus
Maar waar komt die uitdrukking eigenlijk vandaan? Het Genootschap Onze Taal wijdde in 2011 een artikel aan de herkomst.
Pietje Cru is een verbastering van de achternaam van Jean-Charles Pichegru, een Franse legerbevelhebber. Hij viel in 1794 de Republiek der Verenigde Nederlanden binnen.
De Fransen stuitten op de sterke verdedigingslinie van de Nederlandse troepen rond het Hollands Diep. Op dat moment schijnt Pichegru gezegd te hebben: 'Wat nu?' In december loste het probleem zich vanzelf op, want de rivieren bevroren, en Pichegru en zijn leger konden verder oprukken. De Fransen hielden ons land bijna twintig jaar bezet.
Het Genootschap Onze Taal denkt dat de Pietje Cru-uitdrukking mogelijk pas na de Franse tijd ontstond, en dat de protestanten haar gebruikten om de katholieke Fransen belachelijk te maken. Het Genootschap ontdekte namelijk dat 'Wat nu', zei Pietje Cru' onder protestanten veel bekender was dan onder katholieken.
Kippenjus
De langere variant van de uitdrukking was: 'Wat nu zei Pietje Cru, en hij hing (ook wel: zat, of: danste) met zijn beentjes in de kippenjus'. Ik begrijp wel dat mijn opa daar een zinnetje van gemaakt heeft dat lekkerder in het gehoor lag en logischer klonk.
Met Pichegru liep het niet goed af. Hij raakte betrokken bij een staatsgreep in Frankrijk, werd verraden en belandde in de cel, waar hij in 1804 dood werd gevonden. Hij zou zichzelf gewurgd hebben door een stok te steken door een zwarte zijden das en die als een soort tourniquet aan te draaien. Dit valt te lezen in de vertaalde verhoren en 'echte stukken' rond de zaak Pichegru uit 1804, waarin uitgebreid verslag wordt gedaan van de staat waarin men het lichaam van Pichegru aantrof, ('de tronie blauw', etc.), en de uitkomsten van de lijkschouwing.
Aan de zelfmoordtheorie wordt getwijfeld, mogelijk had Napoleon de opdracht gegeven om Pichegru te vermoorden. Dit is alleen nooit bewezen.
Met Pichegru liep het niet goed af. Hij raakte betrokken bij een staatsgreep in Frankrijk, werd verraden en belandde in de cel, waar hij in 1804 dood werd gevonden. Hij zou zichzelf gewurgd hebben door een stok te steken door een zwarte zijden das en die als een soort tourniquet aan te draaien. Dit valt te lezen in de vertaalde verhoren en 'echte stukken' rond de zaak Pichegru uit 1804, waarin uitgebreid verslag wordt gedaan van de staat waarin men het lichaam van Pichegru aantrof, ('de tronie blauw', etc.), en de uitkomsten van de lijkschouwing.
Aan de zelfmoordtheorie wordt getwijfeld, mogelijk had Napoleon de opdracht gegeven om Pichegru te vermoorden. Dit is alleen nooit bewezen.
Reacties